Nghiên cứu kỹ thuật mã hóa nén tín hiệu âm thanh ứng dụng tại Đài tiếng nói Việt Nam

Abstract

Tại Đài Tiếng nói Việt Nam (TNVN), các kênh âm thanh số hiện nay đang được mã hóa theo chuẩn không nén. Do bản chất mà những tệp âm thanh dạng không nén có dung lượng cực lớn, vì vậy yêu cầu dung lượng ổ cứng lưu trữ các chương trình phát thanh rất lớn và việc thao tác trên các đoạn âm thanh rất khó khăn. Luận văn thực hiện áp dụng thử nghiệm các chuẩn nén âm thanh tại Đài TNVN, bao gồm chuẩn MP3 (Moving Picture Experts Group 1- Layer 3) và AAC (Moving Picture Experts Group 2- Advanced Audio Coding). Lần lượt các chuẩn MP3 và AAC được áp dụng cho 18 tệp âm thanh trích chọn từ các chương trình khác nhau gần đây của Đài với tổng dung lượng là 5546MB (tương đương thời lượng hơn 8 giờ), sau đó được đánh giá dựa trên các tiêu chí về hiệu năng bao gồm thời gian thực thi và tỷ lệ nén. Tiêu chí chất lượng được đánh giá theo phương pháp khách quan dựa vào tỷ lệ lỗi MSE (Mean Squared Error) và đánh giá chủ quan dựa vào nghe thử. Thí nghiệm nghe thử được tiến hành trên 24 đoạn âm thanh ngắn nhiều thể loại, mỗi đoạn kéo dài trung bình là 20 giây, với số lượng tình nguyện viên tham gia là 35 người. Kết quả nghiên cứu cho thấy tính khả thi của việc áp dụng các chuẩn nén âm thanh mới tại đài TNVN, đặc biệt giúp xác định tập giá trị các tham số phù hợp nhất đối với từng chuẩn nén nhằm tiết kiệm dung lượng lưu trữ dữ liệu và giảm thời gian thao tác trên tín hiệu, trong khi vẫn đảm bảo chất lượng dịch vụ phát thanh.